Serieuze verzwakking op de beurs: aandelen in de gevarenzone

ANALYSE – Het is wederom geen fijne week geweest voor de meeste beleggers. Hoewel de rente even een pas op de plaats maakt, zorgen geopolitieke spanningen voor geringe risicobereidheid op de financiële markten.

Dat de oplopende spanningen in het Midden-Oosten beleggers bezighouden, is goed te begrijpen, gelet op de behoorlijke negatieve rimpeleffecten die kunnen optreden bij verdere escalatie.

Kijken we in de VS naar de economische ontwikkelingen dan was de economische groei van 4,9 procent op jaarbasis in het derde kwartaal enigszins verrassend. Enigszins, omdat deze hoge verwachtingen wel rondzongen op financiële markten, nadat de Amerikaanse consument massaal de portemonnee had getrokken voor onder meer Taylor Swift, Barbie en Oppenheimer.

Maar veel beter dan dit lijkt het voorlopig niet meer te worden. In het onderstaande plaatje zie je dan ook dat de groei van het derde kwartaal waarschijnlijk een eenmalige uitschieter is. Voor de komende kwartalen liggen de verwachtingen voor de economische groei in de VS aanzienlijk lager. Dit verklaart dan ook het gebrek aan een positieve reactie op de beurs.

Hoewel het economische beeld niet eenduidig is en er verschillend wordt gedacht over de veerkracht van de Amerikaanse economie, houden we er (nog steeds) rekening mee dat de huidige groeiverwachtingen te optimistisch zijn en er economische krimp aankomt in de VS. Dat geldt in ieder geval voor de iets langere termijn richting de eerste helft 2024.

Belangrijk is dat het effect van eerdere renteverhogingen van de Amerikaanse centrale bank nu pas gevoeld gaat worden, maar ook omdat er steeds meer signalen komen dat de economische situatie snel verslechtert. Dit ondanks de sterke Amerikaanse arbeidsmarkt en toch wel taaie consument.

Die consument heeft echter steeds minder spaargeld, leent steeds meer en doet dat tegen hogere rentetarieven. Ook uiten diverse bedrijven toch wel hun zorgen over de consumptieve bestedingen in komende feestdagen.

Iets anders wat begint op te vallen, is de toename van het aantal faillissementen in de VS. In het onderstaande plaatje zie je dat hierbij inmiddels het niveau van het pandemiejaar 2020 is bereikt.

Doorgaans zullen strengere financieringsvoorwaarden van banken gepaard gaan met dalende winsten voor vooral kleinere bedrijven, wat dan weer de werkgelegenheidsgroei zal drukken.

Bedrijfscijfers bieden onvoldoende steun voor beleggers

Dan is er nog het huidige bedrijfscijferseizoen, dat nog niet echt brengt wat beleggers hadden gehoopt. Zo worden meevallers niet beloond en tegenvallers soms flink afgestraft.

Dat is niet heel verrassend, gelet op de relatief hoge waarderingen van aandelen, oplopende reële rentes en de verwachting dat het economisch allemaal wat minder zal worden.

De afgelopen twee weken kwam een reeks grote techfondsen in de VS met de bedrijfsresultaten naar buiten. Van de Magnificent Seven - Amazon, Microsoft, Meta, Alphabet, Tesla, Apple en Nvidia - presenteert komende week alleen Apple nog kwartaalcijfers. Chipmaker Nvidia is pas op 21 november aan de beurt.

In de eerste helft van dit jaar waren de grote zeven verantwoordelijk voor vrijwel de gehele koerswinst van de S&P 500-index. Echter, na de flinke koersstijgingen die gedurende de zomer nog werden aangezwengeld door de AI-hype, wist geen van allen meer beleggers te enthousiasmeren en de records aan te scherpen.

Zoals gezegd zijn deze aandelen qua waardering niet goedkoop, hoewel Meta wel relatief laag gewaardeerd is. Echter, dan krijg je wel Mark Zuckerberg erbij met een gat in zijn hand als het gaat om investeringen in de 'metaverse.'

Hieronder tonen we de grafiek van de waardering van de grote zeven versus de andere 493 aandelen uit de S&P 500-index. Voor de grote zeven betaal je terecht meer, maar zijn ze duurder dan normaal en er wordt geen rekening gehouden met een economische terugval en de opgelopen rentes.

Voor de overige aandelen uit de S&P 500 is het een wat genuanceerder verhaal, maar daar is dit jaar dan ook per saldo geen koerswinst behaald.

Voor nu lijken de waarderingen nog steeds te hoog, gelet op de aanzienlijke stijging van rentes op de obligatiemarkt en verslechterende economische vooruitzichten. Aandelenanalisten verwachten nog steeds de bedrijfswinsten in 2024 behoorlijke groei zullen laten zien en het is zeer de vraag of die inschatting houdbaar is.

Technisch condities op de beurs aanzienlijk verzwakt

De ontwikkeling op aandelenbeurzen van de afgelopen dagen mag geen verrassing heten, als je onze bijdragen van de afgelopen weken hebt gelezen. Daarin hebben we aangegeven dat op de obligatiemarkt een sterk dalende trend aanwezig is voor de koers van de 10-jaars staatsrente in de VS. Aangezien de koers tegengesteld beweegt aan de rente, betekende dit dat we nog geen piek zagen in de trend van stijgende rentes.

Tegelijk signaleerden we afgelopen week voor de S&P 500-index dat er opnieuw sprake was van een aanval op het belangrijke steunniveau rond de 4.200 punten, waarover hieronder meer.

Wat betreft de 10-jaars staatsobligatie in de VS hangt de vlag er nog steeds hetzelfde bij. Dat is te zien in de onderstaande koersgrafiek.

De koers van de 10-jaarsobligatie noteert nog steeds onder het 50-daags (groene lijn) en 200-daags (rode lijn) voortschrijdend gemiddelde, wat duidt op een neerwaartse trend. Dat maakt dat het momentum nog steeds hoog is en dat het gevaarlijk is om te veronderstellen dat het klaar is met de rentestijgingen.

De mate waarin de koers zich onder de lijnen van het voortschrijdende gemiddelde bevindt, maakt dat een opwaartse tegenbeweging binnenkort kan optreden. Dat hoeft echter niet vanaf de huidige niveaus te gebeuren. Sterker een neerwaartse spike is vaak nodig om de overdrijving op dat vlak te benadrukken, waarna herstel plaats kan vinden.

Deze overdrijving heeft nog niet plaatsgevonden en wordt pas verwacht na de belangrijke rentevergadering van de Amerikaanse centrale bank van aanstaande dinsdag en woensdag. Het kan dus nog gekker en als het dan gekker wordt, dan is het pas interessant om historisch hoge rentes vast te leggen voor een traditionele beleggingsportefeuille met 60 procent aandelen en 40 procent obligaties.

Op de aandelenmarkten heeft de opwaartse druk op de rentes inmiddels de volgende weerslag, zoals we hieronder tonen in de grafiek van de S&P 500-index.

De neerwaartse correctie is ingezet met een koers die bij het slot van vrijdag ruim onder de 4.200 punten noteerde. Hiermee kun je stellen dat een verdere daling richting de 4.000 punten tot de mogelijkheden behoort, helemaal als je ervan uitgaat dat de zwaargewichten de trekker van deze daling zijn.

Het beeld dat we nu zien wordt gedragen door de zwaargewichten in de S&P 500, ofwel dezelfde grote techfondsen die de sterke stijging van het tweede kwartaal vorm hebben gegeven. Dat maakt dat er sprake is van een bepaalde rotatie in de bredere markt, waarbij kleinere fondsen minder schade oplopen, omdat ze ook minder duur zijn zoals we eerder in dit artikel aangaven.

Dit betekent ook dat de eerste koopjes zich gaan voordoen, wanneer de daling op indexniveau meer tractie krijgt en de rentecurve een verdere vervlakking op hogere niveaus laat zien. Dat is de focus zoals we die de komende maanden zullen hanteren, wanneer de voorziene uitverkoop zijn finale fase bereikt.

Komende week gaat de aandacht naast het cijferseizoen uit naar de belangrijke rentevergadering van de Federal Reserve en nieuwe arbeidsmarktcijfers in de VS.

Michael Nabarro, Chartered Market Technician (CMT), Gökhan Erem, ook CMT, zijn onafhankelijke beleggingsspecialisten die beide meer dan 25 jaar werkzaam zijn in de financiële sector. Met gedegen kennis en ruime ervaring bedienen zij professionele en particuliere beleggers aan de hand van hun methodisch onderbouwde, actieve beleggingswijze.

Deze column bevat meningen en bevindingen van de auteurs. De financiële waarden die in dit schrijven genoemd worden kunnen onderdeel uitmaken van de beleggingen van de auteurs als ook van hun relaties.

Deze column is niet bedoeld als advies in enige vorm en dient als niet-gepersonaliseerde informatie over de financiële markten.